Katacomben Valkenburg
De Catacomben van Rome; de eerste reliekschat van het katholicisme
De Catakomben van Rome; de eerste reliekschat van het katholicisme
De Romeinen begroeven hun doden langs de uitvalswegen van een stad. Langs deze uitvalswegen ontstonden in Rome ondergrondse gangenstelsels, de catacomben, met grafkelders. Tijdens de vervolgingen begroeven de christenen in de catacomben hun martelaren en kwamen ze er samen. Bekende katholieke martelaren die in Rome langs de Via Appia begraven liggen zijn St. Sebastianus, St. Cecilia en St. Laurentius.
 |
 |
Links: het beeld van de H. Cecilia in de Sint-Cecilia Crypte van de Catacomben.
 |
 |
Links: plafondschildering in de Domitilla-katakombe; leer- of leesscène. Rechts: de Goede Herder. Het loodzware marmeren beeld werd in 1966 gestolen uit de Romeinse Katakomben in Valkenburg en bleef een halve eeuw spoorloos. Het is sinds april 2018 weer te zien in De Katabomben.
In de Romeinse catacomben zijn voorbeelden van vroegchristelijke kunst te vinden, zoals fresco’s van Christus als de Goede Herder en taferelen op sarcofagen uit de 3een 4eeeuw. Vaak is daarbij sprake van een vermenging van christelijke en oud-romeinse motieven. Terugkerende motieven zijn: de Goede Herder (Christus), de vis met de broodkorven (de wonderbare broodvermenigvuldiging), de duif met de olijftak (vrede in het hiernamaals), het anker (de hoop), het kruis (het geloof). Voorts klassieke bevrijdings- en reddingsmotieven zoals Jona door de walvis aan land geworpen en de redding van de drie jongelingen uit de vuuroven. De ziel in het bezit van de eeuwige vrede wordt verbeeld door de oranten, staande figuren, biddend met uitgestrekte armen.
Na eeuwenlang in vergetelheid te zijn geraakt, werden in de 16e eeuw in Rome de tientallen uit meerdere verdiepingen bestaande onderaardse catacomben uit de vroegchristelijke tijd herontdekt. Toen het toerisme zich rond 1900 in Valkenburg ontwikkelde, besloot de Tilburgse industrieel Jan Diepen om toeristen deze Romeinse catacomben te laten ervaren door ze in een mergelgroeve door de Roermondse architect Pierre Cuypers te laten nabouwen. Jan Diepen kwam in 1908 op het idee na het lezen van een boek van pater Lambert Hagen uit het Redemptoristenklooster in Wittem over de catacomben van Rome. Zijn vader had rond 1890 villa Alpha aan de Valkenburgse Plenkertstraat als vakantiehuis gekocht. Jan Diepen reisde hij in het najaar van 1909 naar Rome om een grondige studie te maken van de catacomben.
 |
 |
Links: Jan Diepen, een katholiek fabrikant in wollen stoffen in Tilburg. Rechts: Villa Alpha van de familie Diepen.
De belangrijkste delen van veertien Romeinse catacomben werden 25 meter onder de grond in een mergelgroeve van de familie Diepen gereconstrueerd, met daarin kopieën van de fresco’s. De schilders Sneltens en Visschers oriënteerden zich, samen met aannemer Jean Lemmens, in Rome en slaagden er in om perfecte kopieën van de Romeinse wandschilderingen in Valkenburg aan te brengen. Paus Pius X schonk een door hem gezegende witmarmeren gedenkplaat voor de hoofdingang van de Valkenburgse catacomben. In totaal zijn 163 grafkamers van 14 catacomben nagebouwd.
 |
 |
Links: Basiliek van de HH. Felix en Adauctus, Commodilla catacombe. Rechts: een gang met grafnissen.
Opening Romeinse catacomben met Pierre Cuypers in het midden.
In 1910 werden de Valkenburgse catacomben geopend voor het publiek. De catacomben trokken al snel veel bezoekers (in 1949 waren het er 67.000). Mensen spiegelden zich graag aan de standvastigheid van de eerste christenen, die voor hun geloof hun eigen leven op het spel zetten.
Waar: Museum Romeinse Katakomben, Plenkertstraat 55, Valkenburg aan de Geul
Tijd: Openingstijden: iedere dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 16.00 uur.
Kosten (inclusief rondleiding):
Volwassenen: € 9,75
Kinderen 4 t/m 11 jaar: € 6,25
Kinderen 0 t/m 3 jaar: gratis
Museumkaart: gratis
CJP volwassenen € 9,00
CJP kinderen t/m 11 jaar: € 5,50